BẬT MÁY ỐC TAI ĐIỆN TỬ VÀ NHỮNG LƯU Ý CẦN BIẾT

Bật máy ốc tai điện tử  – Chỉnh máy

Ngày đầu tiên bật máy ốc tai điện tử cho con luôn khiến cha mẹ bối rối. Cha mẹ nên kỳ vọng gì cho buổi này? Và làm gì để kích thích sự phát triển ngôn ngữ của trẻ trong thời gian sau đó?

 BẬT MÁY ỐC TAI ĐIỆN TỬ LÀ GÌ? CHỈNH MÁY LÀ GÌ?

Bật máy ốc tai điện tử  là một sự kiện rất được chờ đợi đối với các bậc phụ huynh của trẻ đã cấy ốc tai điện tử.

Ngày bật máy ốc tai điện tử là một mốc xác định cho mọi gia đình. Trong tâm trí của họ, nó quyết định cuộc sống của con họ hoặc chính bản thân người cấy sẽ  như thế nào. Thực tế là việc bật máy ốc tai điện tử không phải là một yếu tố quyết định dự đoán về việc một đứa trẻ bị mất thính lực sẽ hiểu ngôn ngữ nói và nói nhanh hay chậm.

Bật máy ốc tai điện tử có nghĩa là gì?

Bật máy ốc tai điện tử là quá trình kết nối bộ xử lý âm thanh bên ngoài với bộ cấy ốc tai điện tử bên trong (được đặt khi phẫu thuật). Từ ngày bật máy, trẻ sẽ bắt đầu được kích thích kênh và nghe âm thanh.

Bật máy ốc tai điện tử

Chuyên gia thính học của con bạn sẽ xác định mức độ kích thích phù hợp dựa trên một số yếu tố như sinh lý và phản ứng hành vi của người cấy.

Bao lâu thì sẽ bật máy ốc tai điện tử ?

Khoảng 4-6 tuần sau ngày phẫu thuật đặt bộ cấy bên trong. Vì vết mổ cần thời gian hồi phục và bộ cấy được cố định chắc chắn. Trong khoảng thời gian đó người cấy vẫn chưa nghe được âm thanh.

Buổi bật máy ốc tai điện tử diễn ra như thế nào?

Thông thường, thai nhi đã có thể cảm nhận được âm thanh trước khi sinh ra. Đối với con bạn, ngày bật máy ốc tai điện tử là lần đầu tiên bộ não của trẻ được nghe thấy âm thanh. Vì vậy con bạn sẽ cần thời gian để thích nghi.

Chuyên gia thính học sẽ giải thích các bước khác nhau trước khi bắt đầu bật máy. Buổi bật máy ốc tai điện tử sẽ diễn ra như sau:

1.Kiểm tra trở kháng:

Các điện cực khi đưa vào ốc tai tạo ra trở kháng (sự đối lập do chất lỏng ốc tai). Giá trị trở kháng đo được tại mỗi điện cực cho chúng ta biết về trạng thái của điện cực hoạt động bình thường hay không.

Phép kiểm tra này cũng sẽ được thực hiện vào mỗi buổi chỉnh máy sau này.

2. Kiểm tra NRT (ART) hoặc NRI:

NRT (ART) hoặc NRI là các phản ứng đối với dòng điện được truyền qua bộ cấy bởi các sợi thần kinh trong ốc tai.

Con bạn có thể có hoặc không đáp ứng với sự kích thích mà chúng được đưa ra thông qua các điện cực trong bài kiểm tra này. Chuyên gia thính học sẽ đánh giá kết quả và giải thích với gia đình.

3. Kích hoạt điện cực:

Chuyên gia sẽ kích thích điện thông qua một loạt hoặc một vài các điện cực được chọn. Bạn có thể hoặc không thể quan sát phản ứng với mức độ kích thích ban đầu này.

Quan sát biểu hiện của bé trong buổi bật máy ốc tai điện tử đầu tiên

Các phản ứng điển hình trong lần bật máy ốc tai điện tử bao gồm:

• Phản ứng tích cực: cười, mỉm cười, quay về phía nguồn âm thanh, v.v…
• Mắt chớp, mở to
• Dừng chuyển động khi có âm thanh
• Khóc

Khóc, sợ hãi là một trong những dấu hiệu của việc trẻ đáp ứng kích thích

• Giật mình / phản ứng sợ hãi
• Cố gắng tháo bộ xử lý âm thanh ra
• Bám chặt vào bố mẹ
• Trẻ không có phản ứng gì cả. Việc này không có nghĩa là bất thường. Chuyên gia thính học và bác sĩ có cách để kiểm tra thiết bị có hoạt động tốt hay không. Trẻ không có phản hồi trong buổi bật máy ốc tai điện tử không có nghĩa là thiết bị bị hỏng hoặc con bạn sẽ không được nhận được lợi ích gì từ việc cấy. Bạn không cần phải lo lắng ở giai đoạn này.

 4. Mức dung sai:

Chuyên gia thính học sẽ kiểm tra khả năng chịu đựng của người cấy với những âm thanh lớn để kiểm tra ngưỡng khó chịu và thiết lập các chương trình nghe (MAP) phù hợp.

Mỗi cá thể sẽ có ngưỡng chịu đau khác nhau.

5. Bước tiếp theo là gì?

Người cấy sẽ về nhà và nghe với các chương trình đã được cài đặt trong buổi bật máy.

HÃY NHỚ RẰNG: Trong lần bật máy ốc tai điện tử, chuyên gia thính học chỉ thiết lập các thông số ở mức rất thấp. Và sẽ tăng dần lên trong các lần chỉnh máy tiếp theo. Việc này giúp trẻ thích nghi trong thời gian đầu.

6. Chỉnh máy (Mapping) là gì?

Chỉnh máy là các chương trình giúp tối ưu hóa khả năng cảm nhận âm thanh của ốc tai điện tử. Bằng cách điều chỉnh đầu vào cho các điện cực trên mảng được cấy vào ốc tai.

Bật máy ốc tai điện tử – Chỉnh máy

Ban đầu, tần suất hiệu chỉnh máy sẽ được thực hiện thường xuyên (khoảng 2-4 tuần/1 lần). Sau đó thì thưa dần cho đến khi mức độ hiệu chỉnh máy đạt mức tối ưu với người cấy. Thông thường sẽ đạt được ngưỡng nghe tốt nhất sau khoảng 3-6^th.

Do đó, quá trình chỉnh máy (mapping) là cực kỳ quan trọng. Và quá trình này nếu được lập trình bởi một người kinh nghiệm sẽ càng được đẩy nhanh trong việc học nghe nói và hòa nhập cộng đồng của người cấy.

TRONG VÀI TUẦN ĐẦU TIÊN

Không giống như đeo kính, ốc tai điện tử không phải là giải pháp hỗ trợ cho mất thính lực ngay lập tức. Ốc tai điện tử được bật không có nghĩa là con bạn nghe hoàn hảo ngay. Việc nghe của trẻ vẫn tiến triển hằng ngày thông qua các chương trình nghe. Và bạn cần thời gian và sự kiên trì để quan sát dấu hiệu của con.

Dấu hiệu tiến triển trong thời gian đầu sau khi bật máy : 

• Chịu đeo bộ xử lý nhiều giờ hơn mỗi ngày. Giúp bé mang bộ xử lý càng nhiều càng tốt khi thức để quen với việc nghe qua ốc tai điện tử. Nghe nhiều sẽ giúp thần kinh thính giác phát triển nhiều hơn.
• Giật mình, mở to mắt, tìm kiếm xung quanh, ngừng hành động khi có âm thanh lớn trong môi trường.

Trẻ ngơ ngác khi nghe thấy âm thanh – chỉnh máy

• Gõ đập đồ chơi hoặc các vật thể khác để tạo ra âm thanh, thử nghiệm những thứ tạo ra âm thanh trong môi trường.
• Im lặng khi nghe giọng nói, tiếng hát của bố mẹ.
• Chấp nhận những thay đổi trong chương trình nghe của ốc tai điện tử mỗi khi chuyển chương trình.

Bạn cần làm gì trong vài tuần đầu tiên và thường xuyên sau đó:

• Nói chuyện thật nhiều: Nói liên tục về bất cứ chủ đề gì, bất cứ việc gì bạn đang làm, và nếu bạn không làm gì cả, hãy nói về những gì bạn nghĩ (Ví dụ: Mẹ con mình nên ăn gì cho bữa tối?).

Trò chuyện thật nhiều

• Khi con bạn giật mình hoặc khám phá ra âm thanh mới, hãy mỉm cười và chỉ vào tai bạn để trẻ biết bạn cũng nghe thấy âm thanh đó. Sau đó đưa con đến nguồn âm thanh (ví dụ: tiếng trống, tivi,v.vv..)

• Chơi cùng với con: Phản ứng và phản xạ liên tục với âm thanh cùng con (gõ đồ vật, chơi các đồ chơi để tạo âm thanh; bắt chước phát âm của bé, v.v…).

• Đọc sách hoặc hát những bài hát thiếu nhi quen thuộc.

Đọc sách

• Thiết lập giờ đeo bộ xử lý cho trẻ . Vd: Đeo máy vào buổi sáng sạu khi vệ sinh cá nhân , buổi tối trước khi đi ngủ sẽ tắt máy và cho vào máy hút ẩm.

• Thời gian đầu khi chưa quen máy có thể trẻ sẽ tháo thiết bị ra, đừng ép trẻ đeo lại ngay. Tạm thời nên chưa phản ứng gì cả, mà chỉ cần đeo lại vào tai trẻ một cách nhanh chóng và tiếp tục các việc khác. Bằng cách này, con bạn sẽ biết rằng thiết bị của mình là một phần của mình và dần dần sẽ không tháo ra nữa.

Kiên trì hỗ trợ cho trẻ thấy tầm quan trọng của việc đeo máy – Bật máy ốc tai điện tử

• Theo dõi xem trẻ có gặp bất kỳ vấn đề khó chịu nào hay không .(Vd: tháo máy khi nghe những âm thanh nào đó, trẻ không chịu đeo máy mặc dù đã làm theo sự hướng dẫn,….) và liên hệ với người chỉnh máy để được hỗ trợ .
• Đưa con đến gặp chuyên gia trị liệu ngôn ngữ để con sớm thích nghi với âm thanh. Ngoài tương tác trên trẻ ra thì giáo viên cũng sẽ hướng dẫn phụ huynh cách dạy con tại nhà. Giờ học của trẻ trên lớp không nhiều bằng ở cùng gia đình. Vì vậy trên hành trình tìm lại ngôn ngữ, bố mẹ hiểu và kết hợp với giáo viên sẽ giúp phát huy hiệu quả nhiều hơn cho trẻ cấy ốc tai điện tử.

Gia đình – Trị liệu ngôn ngữ – Chỉnh máy là những yếu tố then chốt của sự thành công 

Cuối cùng, cấy ghép ốc tai điện tử có thành công hay không phụ thuộc vào nỗ lực của người cấy và gia đình. Dưới sự hỗ trợ của trị liệu ngôn ngữ và chỉnh máy (mapping).

Xem thêm tại https://thietbitrothinh.net/?p=1972&preview=true